6 mrt 2020

SCENARIO2040 schudt iedereen wakker

Jacques van der Krogt

Niemand weet hoe de wereld eruit ziet over twintig jaar. Eén ding is zeker: de techniek speelt een nog grotere rol. ‘Hoe eerder je klaar bent voor de toekomst, hoe eerder die mag komen’, zegt Jacques van der Krogt, voorzitter van de Commissie Innovatie van Techniek Nederland en CEO/oprichter van Dapple.

De Innovatiecommissie van Techniek Nederland bracht met SCENARIO2040 in beeld hoe de wereld en de markt er in 2040 uit kunnen zien. ‘SCENARIO2040 is een rapport dat mentale kussens doet opschudden. Er staat niet in wat je moet doen of wat de absolute waarheid is. Maar vooral welke vragen er op ons af komen. Zodat je nu al kunt gaan nadenken over strategische keuzes en de positionering van je bedrijf’, legt Van der Krogt uit. Zijn commissie heeft honderden uren gestoken in het uitwerken van de visie. Niemand kan de toekomst voorspellen, maar de commissie stelde wel een aantal zekerheden vast. Daaruit zijn twee scenario’s naar voren gekomen. ‘Het zal uiteindelijk wel ergens in het midden belanden, maar we hebben ze nu juist als uiterst tegengestelde richtingen uitgewerkt.’

Welvaart of welzijn

In het ene scenario wordt de wereld gedreven door welvaart. We gaan door met hoe we het nu doen, laten ons drijven door welvaart, profit en de grote data-beheerders. Dit scenario noemt de commissie ‘Vlucht naar voren’. In het andere scenario staat het welzijn van mensen en de planeet centraal. Milieu, duurzaamheid en gezondheid krijgen er volop aandacht en we hebben paal en perk gesteld aan data-monopolies. In het rapport wordt dit de ‘New green deal’ genoemd. Voor beide scenario’s duidt het rapport de betekenis voor de techniek en de technologie. Dat is weer vertaald naar de zeven ontwikkelingen die ook in CONNECT2025 zijn omschreven. Zo legt het een link tussen herkenbare  ontwikkelingen en de nieuwe werkelijkheid.

Transitie naar digitaal tijdperk

Van der Krogt: ‘In beide scenario’s is de rol van de techniek en de technologie groot. Als we gaan voor welvaart zal duurzaamheid geen primair doel zijn. Alles zal steeds goedkoper moeten, robots en algoritmes maken dat mogelijk. Alles wordt door data gestuurd, maar we zijn de macht daarover kwijt geraakt. Kiest de wereld voor welzijn, dan heeft de branche een enorme taak om met kennis, knowhow en ontwerpen de verduurzaming gestalte te geven. In de transitie naar het digitale tijdperk is de macht over data decentraal georganiseerd. Welk scenario dan ook, er zullen twee soorten installatiebedrijven zijn in de toekomst. Degenen die data zelf verzamelen, analyseren en de markt in sturen. En de bedrijven die zich laten sturen door data. Zoals  montagebedrijven die hun dienstverlening laten voeden door data van externe tech- of installatiebedrijven.’

Innoveren is het toverwoord

Zelf werkte Van der Krogt jarenlang voor een groot installatiebedrijf. Maar medio 2019 is hij samen met Marlijn Noorlander het techbedrijf Dapple gestart. Hij benadrukt dat innoveren bij elk toekomstscenario het toverwoord is. Dat geldt voor zzp’ers en startups net zo goed als voor de grote voorlopers in de branche. ‘Overal moeten de knoppen om. Niemand redt het in 2040 door nog te werken zoals we dat nu doen. Uurtje factuurtje, u vraagt wij draaien? Dat kan straks echt niet meer.’ Is SCENARIO2040 voor veel installateurs niet een ver-van-mijn-bed show? Zeker niet, zegt Van der Krogt. ‘Het rapport is heel pragmatisch ingestoken. En dan nog: iedereen zal moeten nadenken over zijn rol in de toekomst. Door antwoord te geven op strategische vragen, bepaal je hoe je toekomst eruit gaat zien. En uiteraard is dit pas het startpunt. We gaan hier straks verschillende vertaalslagen op maken, bijeenkomsten en trainingen organiseren. Alleen zo kunnen we onze maatschappelijke verantwoordelijkheid straks goed invullen.’

De Commissie Innovatie van Techniek Nederland bestaat uit vertegenwoordigers van de
bedrijfsgrootte-groepen en de kennispartners Wij Techniek, ISSO en TVVL. De commissie ontwikkelt nieuwe strategieën, ideeën en concepten om ervoor te zorgen dat de branche aansluiting houdt met de nieuwe werkelijkheid. Ze adviseert het bestuur, inspireert en motiveert beslissers en beïnvloeders, stimuleert samenwerking in de branche om innovatief ondernemen te bevorderen en samen met onder meer het onderwijs tot nieuwe inzichten te komen. Voorbeelden van de inzet zijn de Radar- en CONNECT2025-middellangetermijnvisies, de Techathon en nu de langetermijnvisie in de vorm van SCENARIO2040.

Dit artikel verscheen eerder in Verbinding 1-2020, het ledenmagazine van Techniek Nederland. Fotografie: Marco de Swart